گزارشی از
همایش انجمن علمی انرژی خورشیدی ایران
۱۳ بهمن ۱۳۹۰
انجمن علمی انرژی خورشیدی ایران یکی از انجمن‌های فعال کشورمان می‌باشد که از سال ۱۳۷۳ فعالیت رسمی خود را آغاز کرده و هدف اصلی آن گسترش و توسعه استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر است.
همایش زمستان ۱۳۹۰ این انجمن، در تاریخ ۱۳ بهمن ماه سال جاری در مکان شورای انجمن‌های علمی ایران، برگزار گردید. افراد حاضر در این جلسه عبارت بودند از: دکتر داود فدایی، دکتر مجید جمیل و دکتر کورش شوری به‌عنوان اعضای هیئت‌مدیره و دکتر اصغر حاج سقطی به‌عنوان بازرس انجمن؛ همچنین دکتر فریده قوی‌پنجه، سید مهدی اعرابی، مهندس مهدی رحیم‌پور، مهندس فاطمه‌السادات طباطبایی، دکتر منوچهر ریاحی، مهندس اسداله پارسا، مهندس ایرج حسابی، مهندس منیژه صحی دانش، مهندس ماندانا دانش، فاطمه طاعتی اصیل، محمدرضا صابر انصاری ، محمد نوید فرهاد، حسن صباحی، مریم سیرتی گوهری، امید پورعلی، سولماز جعفری، عاطفه جعفری و مریم اردهالی.
در ادامه گزارش مختصری را از این همایش و همچنین گفتگویی را که با چند تن از اعضای انجمن انجام دادیم، خواهید خواند:
افتتاح مراسم، با قرائت کلام‌الله مجید و سرود ملی ایران بود. در ادامه آقای دکتر مجید جمیل، رئیس کمیته آموزش و پژوهش و عضو هیئت‌مدیره انجمن، ضمن عرض خوش‌آمدگویی به مهمانان حاضر در جلسه، به معرفی سخنرانان پرداخت.
دکتر فریده قوی‌پنجه، با موضوع «گرم شدن زمین»، سخنران نخست این همایش بودند. وی عضو هیئت علمی و مدیر گروه محیط زیست پژوهشگاه مواد و انرژی می‌باشد. دکتر قوی‌پنجه در سخنان خود گفت: موضوع انتخابی من، بحث جنجال‌برانگیز گرم شدن زمین است که از دیرباز مطرح بوده است و در سال‌های اخیر مخالفین و موافقانی را پیدا کرده.
وی در این جلسه مواردی را که در این زمینه جریان دارد، بازگو کرد؛ تاریخچه، کنش‌های بین‌المللی در این زمینه، نتایج آخرین کنفرانس در آفریقای جنوبی در سال ۲۰۱۱، تغییرات آب و هوا،CO۲ متهم اصلی، پدیده گرمایش جهانی، اثرات گلخانه‌ای بر افزایش گرما، مدل‌های آب و هوایی در این زمینه، اجلاس کانون بین‌المللی آب و هوا، دلایل موافقان و مخالفان پدیده گرمایش زمین، افراد و سازمان‌های مختلف مربوطه، افکار عمومی در دنیا، عوامل دخیل بر این مسئله و جمع‌بندی نهایی.
بعد از اتمام سخنرانی دکتر قوی‌پنجه، از مهمانان پذیرایی گردید.
سخنران دوم این همایش، مهندس مهدی اعرابی، رئیس دانشگاه علمی کاربردی شهر قنات و عضو هیئت علمی مجتمع عالی آموزشی و پژوهشی صنعت آب و برق اصفهان بودند؛ با موضوع «امکان‌سنجی تولید برق از جریان آب قنوات استان یزد». وی گفت: بحث امروز من، گزارشی است از طرح تحقیقاتی در زمینه امکان‌سنجی تولید برق از جریان آب قنوات در استان یزد.
مهندس اعرابی، در ابتدا به معرفی قنات پرداخت و در ادامه، امکان و پتانسیل تولید برق از قنوات استان یزد را توضیح داد.
«بررسی نیروگاه‌های برق‌آبی به‌عنوان مولد پراکنده»، آخرین موضوع این همایش بود که با سخنرانی مهندس فاطمه طباطبایی و آقای مهندس مهدی رحیم‌پور اجرا گردید.
مهندس طباطبایی با بیان این‌که شاید صحبت پیرامون توربین‌های بادی و انرژی‌های آبی، در انجمن علمی انرژی خورشیدی ایران کمی عجیب به نظر برسد اضافه کرد: در حال حاضربحران انرژی و مشکلات ایجاد شده، از مهم‌ترین موضوعاتی است که باید به آن پرداخته شود. از آنجا که انجمن علمی انرژی خورشیدی ایران، همیشه در انجام پروژه‌های انرژی‌های تجدیدپذیر پیشگام بوده و حتی قبل از سازمان انرژی‌های نو ایران (سانا) فعالیت خود را شروع کرده است، پس پرداختن به مولدهای پراکنده، خالی از لطف نیست.
وی در ادامه گفت: با استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر، ضمن حفاظت از محیط زیست، اقتصاد قوی‌تری داشته و خواهیم توانست به منابع بسنده انرژی دست یابیم.
مهندس رحیم‌پور در رابطه با موضوع مورد بحث خود چنین توضیح داد: نگاهی بومی به نیروگاه‌های آبی، اعم از تیپ‌های مختلف و همچنین به لحاظ ظرفیت‌ها.
ایشان در ادامه به ارائه یکسری از نمودارهای آماری پرداخت و اضافه نمود: در زمینه انرژی‌های تجدیدپذیر، بحث نیروگاه‌های آبی، بادی، انرژی خورشیدی و … را داریم، که در نهایت به تولید برق می‌انجامند. در حال حاضر استفاده از نیروگاه‌های برق‌آبی رواج بیشتری در دنیا دارد و یک روند صعودی را در این رابطه شاهد هستیم.
در طول این همایش، سوالاتی از طرف حاضرین مطرح گردید و پاسخ‌هایی نیز داده شد.
در پایان به سخنرانان لوح تقدیر تقدیم شد.
شایان ذکر است، ماهنامه تهویه تأسیسات نیز از چند شماره گذشته خود به رویکرد انرژی‌های نو پرداخته و مقالاتی را در این زمینه ارائه نموده است. با آرزوی موفقیت روزافزون برای انجمن علمی انرژی خورشیدی ایران و با این امید که این نشست‌ها سبب استفاده بیشتر و بهتر از انرژی‌های تجدیدپذیر گردد.
گفتگو با دکتر اصغر حاج‌سقطی، از پیشکسوتان انجمن
لطفاً خود را معرفی فرمایید؟
اینجانب اصغر حاج‌سقطی هستم، مدرس و استادیار دانشگاه علم و صنعت ایران و از موسسین رشته تهویه مطبوع و تأسیسات حرارتی و برودتی (HVAC). از سال ۱۳۴۰ در این زمینه فعالیت خود را آغاز کرده و کارگاه‌های آموزشی برگزار نموده‌ام که هنوز هم برگزار می‌گردد. در زمینه‌های تبرید، حرارت مرکزی، تهویه مطبوع تدریس نموده‌ام و کتاب‌ها و مقالاتی را نیز دراین رابطه تألیف نموده‌ام.
در رابطه با فعالیت خود در انجمن علمی انرژی خورشیدی ایران توضیح بفرمایید؟
همزمان با شروع فعالیت انجمن با آن همکاری داشته و از موسسین انجمن می‌باشم. در طول این سال‌ها عضو هیئت‌مدیره بوده و در زمان‌هایی که بنا به قوانین انجمن امکان عضویت در هیئت‌مدیره را نداشته‌ام، به‌عنوان بازرس انجمن فعالیت نموده‌ام. به‌صورتی‌که در این دوره بازرس هستم و انشاءالله اگر در دوره‌های بعدی انتخاب شوم، عضو هیئت‌مدیره خواهم بود.
فعالیت‌های انجمن را توضیح دهید؟
در یک جمله می‌توان خلاصه نمود؛ شناساندن و گسترش استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و پاک، که در رأس آن انرژی خورشیدی قرار دارد.
آیا تئوری‌های مطرح شده و موارد مورد ارزیابی در این انجمن، نتیجه عملی هم در بر داشته است؟
بله؛ در دانشگاه علم و صنعت ایران، پروژه‌هایی را در زمینه انرژی بادی و خورشیدی تعریف کرده‌ایم. به‌طوری‌که اولین ساختمان خورشیدی را در دانشگاه علم و صنعت ساختیم و مورد تأیید واقع شد. پروژه‌های زیادی مانند آبگرم‌کن‌ها، خشک‌کن‌های خورشیدی، خوراک‌پزهای خورشیدی و … را انجام داده‌ایم. همچنین سازمان انرژی‌های نو ایران (سانا)، تاکنون فعالیت زیادی در این رابطه داشته است.
کشور ایران از لحاظ استفاده از انرژی‌های نو در سطح جهان چه رتبه‌ای دارد؟
ایران یکی از نقاطی است که انرژی را با شدت زیادی دریافت می‌کند. اما متأسفانه به‌خاطر ارزان بودن سوخت فسیلی در ایران، تاکنون دولت‌مردان توجهی به این انرژی‌های پاک نداشته‌اند. بنابراین در سطح جهان از لحاظ استفاده از این نوع انرژی‌ها، جایگاه چشمگیری نداریم.
سخن آخر؟
توصیه می‌کنم، هر کسی در هر جایی که هست، بخشی از انرژی‌های مورد نیاز ساختمان خود را از طریق انرژی خورشیدی تأمین نماید. این بستر هم‌اکنون در کشور فراهم است، اما دولت نیز باید حمایت کند.
در ضمن ما از نشریات مرتبط و مطالب جدید آن، استقبال می‌نماییم.
گفتگو با دکتر کورش شوری، دبیر انجمن علمی انرژی خورشیدی ایران
لطفاً خود را معرفی نموده و در رابطه با انجمن توضیح بفرمایید؟
کورش شوری، عضو هیئت‌مدیره و دبیر انجمن علمی انرژی خورشیدی ایران هستم. این انجمن به‌عنوان بنیانگذار انرژی‌های تجدیدپذیر، در سال ۱۳۷۳ توسط دانشمندان ایرانی، تأسیس شده است. از آن زمان تاکنون این انجمن جلسات دوره‌ای، همایش، مسافرت‌های علمی و … داشته و اعضاء با ارسال مقالات به نشریات بین‌المللی امتیازات خوبی گرفته‌اند. علاوه بر این اعضای انجمن از موسسین سایر انجمن‌هایی هستند که در زمینه انرژی خورشیدی فعالیت دارند. شاخه‌های دانشجویی انجمن تشکیل شده و فعالیت‌های خوبی دارد. همچنین اساتیدی که در انجمن هستند به بسیاری از دانشجویان در ارائه پایان‌نامه کمک می‌نمایند.
هم‌اکنون انجمن رتبه A را داراست و جزء انجمن‌های فعال کشور شناخته شده است.
افراد عضو انجمن چه شرایطی دارند؟
افراد عضو انجمن باید حداقل مدرک کارشناسی را دارا باشند. البته شاخه‌ای را به‌عنوان همیاران انرژی داریم؛ بدین‌صورت که بچه‌های دبستانی هم می‌توانند عضو انجمن شوند و به‌طورکلی تمام دوستداران محیط زیست می‌توانند عضو این انجمن باشند. با این کار موضوع انرژی‌های نو به داخل خانواده‌ها کشیده می‌شود و آنها هم نشریات ما را دیده و مطالعه می‌کنند. حتی مواردی هم داشته‌ایم که خانواده‌های این همیاران به مبحث انرژی‌های نو علاقه‌مند شده و در همایش‌ها شرکت کرده‌اند.
البته جدیداً با حذف یارانه‌ها و افزایش قیمت انرژی، تبلیغات وسیعی را در بحث فرهنگ‌سازی شروع کرده‌ایم. مانند برگزاری نمایشگاه و همایش و حتی اسپانسرمعنوی شدن در همایش‌های مختلف.
هدف انجمن را شرح می‌دهید؟
انجمن می‌خواهد که ایران از لحاظ علمی و تخصصی و استفاده بهینه از انرژی‌های نو از سایر کشورها عقب نماند. اعضاء انجمن در همایش‌ها و کنگره‌های بین‌المللی شرکت کرده، مقاله ارائه می‌دهند و از مقالات دیگر استفاده می‌کنند. از تکنولو‌ژی‌های روز دنیا با خبر شده و آنها را به مراکز مربوطه انتقال می‌دهند.
آیا فعالیت‌های انجمن کل کشور را پوشش می‌دهد؟
انجمن در ۱۶ استان و در ۳ کشور آلمان، ترکیه و جمهوری آذربایجان نماینده دارد. و نیز چند پرفسور خارجی، از اعضای افتخاری انجمن هستند. در کل ارتباطات خوبی شروع شده و به‌زودی جزء انجمن جهانی انرژی خورشیدی خواهیم شد.
علاوه بر کسب رتبه A ، چه دستاوردهای دیگری داشته‌اید؟
بحث انرژی‌های تجدیدپذیر در کشور ما جدید است و انجمن نسبت به سایر انجمن‌ها تازه تأسیس به شمار می‌رود، اما با این‌حال پیشرفت خوبی داشته است. انجمن در طی ماه گذشته در ۴ نمایشگاه حضوری پررنگ داشته است؛ به‌عنوان نمونه در دوازدهمین نمایشگاه دستاوردهای علمی و پژوهشی وزارت علوم و تحقیقات، که در هفته پژوهش برگزار شد، غرفه ما به‌عنوان غرفه برتر شناخته شد و جایزه نقدی دریافت نمود.
آیا ایده‌های مطرح شده در انجمن، تبدیل به پدیده می‌گردد؟
ما وظیفه خود را از لحاظ ارائه طرح و کارهای علمی پژوهشی انجام می‌دهیم، و این سازمان‌های مربوطه (مانند صنعت، معدن و تجارت، محیط‌زیست و …) هستند که باید با ما همکاری نمایند و کارهای عملی را انجام دهند.
متأسفانه در کشور ما موازی‌کاری زیاد است و سازمان‌ها و افراد از شرایط هم بی‌خبرند و این به‌علت عدم اطلاع‌رسانی درست است. این موضوع با برگزاری جلساتی مشترک، رفع می‌گردد و از هدررفت هزینه‌ها جلوگیری می‌گردد.
منابع مالی انجمن چگونه تأمین می‌شود؟
حمایت دولت از انجمن‌ها در ایران ضعیف است و انجمن‌ها به‌صورت غیرانتفاعی اداره می‌شود. مبلغ مختصری هر ساله توسط وزارت علوم و تحقیقات پرداخت می‌شود که عموماً به تعویق می‌افتد. حق عضویت به موقع پرداخت نمی‌شود و تمدید نمی‌گردد. به‌طوری‌که اعضای هیئت‌مدیره هیچ وجهی از انجمن دریافت نمی‌کنند.
البته در چند وقت اخیر با روی کار آمدن دبیر کمیسیون انجمن‌های علمی، آقای دکتر براری و نیز معاون علمی پژوهشی وزیر علوم و رئیس انجمن‌های علمی، آقای دکتر مهدی‌نژاد نوری، تغییرات خوبی پیش آمده است. به‌طوری‌که انجمن‌ها خدمات مشاوره‌ای و علمی آموزشی ارائه می‌دهند و همین‌طور اختیاراتی یافته‌اند که برای خود درآمدزایی کنند.
با تشکر از وقتی که اختصاص دادید.